Opern

http://ferdidelange.blogspot.nl, 28. November 2013
Magistrale 'Götterdämmerung' maakt de DNO-Ring rond

Met Götterdämmerung is de cirkel rond. Niet alleen als de afsluiting van Richard Wagner's magnum opus Der Ring des Nibelungen, maar ook voor allen betrokken bij de reprise van de productie van De Nederlandse Opera. In het nieuwe jaar wordt deze Ring - in hemelbestormende en inventieve enscenering van Pierre Audi - voor het allerlaatst en zoals Wagner het bedoeld had, achter elkaar, uitgevoerd, waarna de enscenering hetzelfde lot zal ondergaan als het goddelijke Walhalla aan het einde van Götterdämmerung: totale vernietiging.

Deze productie, maar ook de voorgaande uitvoeringen ervan, zijn louter met complimenten overladen. En dat is ook niet zo vreemd aangezien het hele team van De Nederlandse Opera erin geslaagd is om Wagner's meesterwerk als waarlijk Gesamtkunstwerk uit te voeren. Zonder uitzondering waren de solisten gedurende de gehele Ring van hoge kwaliteit en - op een enkele uitzondering na - werden de verschillende rollen die gedurende de vier delen die de Ring omvat door dezelfde solisten uitgevoerd ook wanneer dit betekende dat een solist bij het ene deel vrijwel de hele tijd op de planken stond en in een ander deel voor een bijrol terugkeerde. Dit alles ondersteund door de muzikale macht van het Nederlands Philharmonisch Orkest onder aanvoering van de geweldige Hartmut Haenchen die de muziek van Wagner doorgrondt alsof het zijn tweede natuur is. Vier delen lang is het publiek van Het Muziektheater vergast met wonderschone orkestrale klanken van ongekende transparantie. Een prestatie van formaat.

In Götterdämmerung zijn de hoofdrollen - gelijk Siegfried - wederom weggelegd voor Siegfried en Brünnhilde in vlekkeloze uitvoeringen van Stephen Gould en Catherine Foster. Met name Gould is een fenomeen die in Siegfried al diepe indruk maakte. Hij wordt daarbij op de hielen gezeten door Catherine Foster die gisteravond overigens zichtbaar (maar niet hoorbaar!) kampte met ziekte, maar moedig voort ging. Zij werden dit keer echter bijgestaan door Kurt Rydl als de kwaadaardige en listige Hagen, zoon van Alberich met wiens diefstal van het Rijngoud de hele ellende begon. Rydl's invulling van Hagen was compleet: hij was het kwaad in persoon en verleende zijn diepe en donkere basstem aan een figuur die de ondergang van Siegfried en daarmee ook die van de goden in gang zette.

Want ook hier is de cirkel van de Ring rond: de kettingreactie die ontketend werd door de snode diefstal van het Rijngoud van de Rijndochters door Alberich en werd voortgezet door de hebberigheid van de goddelijke Wotan c.s. komt in Götterdaämmerung tot een vurig einde. De liefde van Siegfried en Brünnhilde, zo mooi bezongen in de laatste akte van Siegfried, wordt door Hagen vergiftigd door Siegfried van een vergetensdrank te laten drinken en hem verliefd te laten worden op Hagen's halfzus Gutrune. Brünnhilde is daarmee prooi geworden voor de Hagen's halfbroer Gunther, koning der Gibichungen. Uiteindelijk wordt het ware gezicht van Hagen duidelijk wanneer deze de onsterfelijke Siegfried met een speer treft op de enige plek waar hij kwetsbaar is: zijn rug. Informatie verkregen van een woeste Brünnhilde die niet door heeft dat Siegfried - buiten zijn schuld om - haar vergeten is. Hell hath no fury like a woman scorned, zullen we maar zeggen...

Dit alles leidt uiteindelijk tot het verdriet van Brünnhilde over de dood van Siegfried, de terugkeer van de Ring aan haar vinger, de ontmaskering van Hagen, de dood van Gunther en Gutrune en het besluit van Brünnhilde om een einde aan haar leven te maken door alles in vuur en vlam te zetten en zo de Ring terug te geven aan de Rijndochters. Haar actie leidt tot de dood van Hagen en het einde van Walhalla. Met het prachtige slotsolo Starke Scheite van Brünnhilde en een meesterlijk orkestraal slot eindigt een magistrale Götterdämmerung en misschien wel de beste productie van De Nederlandse Opera. Zurück vom Ring!
Ferdi de Lange