Opern

Trouw, 25. Januar 2014
Trouw, 25. Januar 2014
Dirigent met een haast manische werkdrift

Op de geweldig grondige website van dirigent Hartmut Haenchen stond ooit prominent te lezen: 'Ik ben in de steek gelaten door Sandra Kooke en Peter van der Lint'. Dat was allerminst een beschuldiging aan ons adres, maar een onbedoeld grappige samentrekking van de kop van een interview in Trouw en de auteursnamen, die in deze krant toen nog voorafgegaan werden door het woordje 'door'. Als je op de link met die ietwat kolderieke zin klikte, kon je het bewuste artikel lezen en werd duidelijk dat Haenchen zich in de steek gelaten voelde door de overheid als subsidiegever, en niet door mijn collega en mij.

De verhaspelde quote zou trouwens, ware hij wel zo bedoeld, passen bij de mens Haenchen. Iemand die altijd vecht voor zijn overtuiging en die van zijn hart geen moordkuil maakt. Als hij zich in deze krant weleens onheus bejegend voelde, dan kon je er donder op zeggen dat er van Herr Professor Haenchen een reactie zou komen. Liefdevol geschreven, voorkomend, en stevig onderbouwd met argumenten en verwijzingen naar wetenschappelijke studies. Want Haenchen deed natuurlijk nooit zomaar wat. Vóór de uitvoering van elk muziekstuk, van elke opera, had hij zich grondig ingelezen en was hij op zoek gegaan naar de bedoelingen van de componist.

Je vraagt je af waar Haenchen eigenlijk de tijd en energie vandaan haalde om ook nog uitgebreid te reageren op stukken in de krant. Haenchen werkt altijd. Op vakanties probeert hij 'slechts' acht uur per dag aan partituurstudies te besteden. In het tweedelige boek 'Werktreue und Interpretation - Erfahrungen eines Dirigenten' (Pfau Verlag) spat die haast manikale werkdrift van elke pagina af. Het verscheen ter ere van zijn 70ste verjaardag en is een bundeling van eerder verschenen stukken en nieuw materiaal. Het is niet speciaal bedoeld voor muziekliefhebbers. Er staan 'brieven' in aan medewerkenden aan een bepaald project. Aan iedereen die in 2004 meedeed aan 'Idomeneo' bij De Nederlandse Opera bijvoorbeeld. Of aanwijzingen gericht aan solisten en koorleden voor een uitvoering in 2012 van 'Die Schöpfung' in Rome. Lijsten vol met minuscule tips wat betreft accenten en dynamiek. Of wat te denken van de waslijst aan fouten die Haenchen uit de nieuwe, wetenschappelijk Wagner Edition haalde? Elk vergeten of juist overbodige boogje kan op Haenchens rode potlood rekenen.

De brieven die hij aan deze krant schreef staan er ook deels in. Over de 'Johannes-Passion' en over de volgorde der delen in Mahlers Zesde symfonie. Er staan dagboekfragmenten van zo maar een week in Haenchens leven die je doen duizelen. Vele protestbrieven, maar ook Stasi-documenten over hem.

Komende week begint Haenchen voor de derde keer in zijn carrière bij De Nederlandse Opera aan een volledige cyclus van Wagners 'Der Ring des Nibelungen'. Da's best bijzonder. En wie dacht dat het verhaal van de 'Ring' ingewikkeld is - lees Haenchens boek.
Peter van der Lint