Opern

De Volkskrant, 11. November 2010
De strijd van het meisje tegen de volwassen wereld
*****
Perfecte balans tussen spanning en ontspanning maakt Zimmermanns opera een topervaring
‘Er komen grote thema’s voorbij in het Muziektheater: de strijd van de eenling tegen de massa, het meisje tegen de volwassen wereld, onschuld tegen onverschilligheid. Daar kun je pagina’s over volschrijven en urenlang over debatteren maar je hebt er de voorstelling Die Soldaten van de Nederlandse Opera voor nodig om de emoties erachter tot je te laten doorschemeren. […] Door een snelle, filmische schakeling tussen de verschillende scènes en zijn rauw realistische inhoud levert Die Soldaten een niet te onderschatten mogelijkheid een nieuw, jong publiek voor opera te interesseren. […] Het Nederlands Philharmonisch Orkest, fenomenaal gedirigeerd door voormalig chef-dirigent Hartmut Haenchen, krijgt voor de gelegenheid versterking van gitaar, synthesizer, orgel en een jazzorkestje. De oerknal waarmee het stuk begint laat zich dan ook pijnlijk voelen, zeker in combinatie met het beklemmende toneelbeeld van een zwarte doos, waarin de regisseur Willy Decker en de vormgever Wolfgang Gussmann een mensenmassa van tachtig grauw geschminkte figuranten hebben gepropt. […] Gussmann gebruikt kleur om ook het beeld te laten schreeuwen: rood voor de soldaten, die door een mechanische choreografie hun individuele karaktertrekken aan de kant hebben gezet. Als de zachtblauw geklede Marie verleid is door een van hen, draagt ze rode schoenen. Dat beeld maakt meer indruk dan welke platte seksscène ook. Zimmermann heeft met een feilloze precisie gespeeld met spanning en ontspanning. Als de hysterie zijn hoogtepunt bereikt, is er ineens stilte. Het doek valt en er klinkt een jazzbandje. In het massale orkest maakt hij ruimte voor tere gitaartonen. De rol van Marie vraagt een zachtmoedige toon, maar ook krijsende wanhoop. Bij de Duitse sopraan Claudia Barainsky lijkt het alsof de moeilijke muziektaal van Zimmermann rechtstreeks uit haar hart stroomt. De mannen en vrouwen om haar heen zijn al even goed gecast. Frode Olsen, Lani Poulson, Michael Kraus, Tom Randle, Kay Stiefermann en ook de oudere Hebe Dijkstra maken de voorstelling tot een topervaring.’
Bela Luttmer
de Volkskrant, 05. Mai 2003
Geharnischte Oper über den Schmerz, den man sich gegenseitig zufügen kann

Obwohl die unzähligen Interpreten und Agierenden der vertrackten Zimmermannschen Musik Stück für Stück gerecht werden, haben zwei Künstler eine wahr- und heldenhafte Meisterleistung vollbracht: Claudia Barainsky (Marie), die sowohl den gefühlvollen Ergüssen als auch den hysterischen Zickzackkoloraturen flamboyant Gestalt verleiht, und Dirigent Hartmut Heanchen, der das Nederlands Philharmonisch Orkest mit eiserner Konzentration und Disziplin durch die Noten lotst. Denn die treibende Kraft hinter dem Drama ist unbestreitbar Zimmermanns gehaltvolle Partitur, in der die aufrüttelnden orchestralen Entladungen hinter den Passagen mit feingeschliffenen, nunacierten Klangfarben zurückbleiben. Was jedoch nicht darüber hinwegtäuschen sollte, dass die Schlussszene, in der man von allen Seiten über Lautsprecher mit einer Collage aus Stiefelgestampfe, Motorengetöse und verzweifeltem Gebrüll bedrängt wird, seine Wirkung auf den Zuschauer - gleich einem Schlag ins Gesicht – nicht verfehlt.

Frits van der Waa